SAY NẮNG, SAY NÓNG LÀ GÌ? NGUYÊN NHÂN VÀ CÁCH XỬ TRÍ KHI GẶP

Thứ tư - 26/06/2024 00:12

SAY NẮNG, SAY NÓNG LÀ GÌ?
NGUYÊN NHÂN VÀ CÁCH XỬ TRÍ KHI GẶP

Những ngày gần đây, Khu vực Miền bắc lại đang đối mặt với những đợt nắng nóng gay gắt dẫn đến việc nhiều người dân gặp phải tình trạng say nắng, say nóng khi làm việc ngoài trời. Bị say nắng, say nóng không chỉ khiến chúng ta mệt mỏi, hoa mắt chóng mặt, nhức đầu... mà còn có khả năng dẫn đến đột quỵ. Trong vài tuần vừa qua, Khoa Cấp cứu – hồi sức tích cực – chống độc Trung tâm Y tế huyện yên dũng đã tiếp nhận nhiều trường hợp bị say nắng, say nóng, tuy nhiên bệnh nhân chưa có hiểu biết về bệnh cũng như cách dự phòng, xử trí khi gặp phải tình trạng này.Nếu không xử trí kịp thời có thể dẫn tới di chứng thần kinh, thậm chí gây nguy hiểm đến tính mạng.
Say nóng là gì?
Say nóng là tình trạng cơ thể tăng nhiệt độ do ảnh hưởng từ nhiệt độ môi trường xung quanh ở mức cao và/hoặc do hoạt động thể lực quá mức, gây ra các biến chứng liên quan đến hệ thần kinh trung ương khiến bộ phận này bị rối loạn và mất kiểm soát. Tình trạng say nóng có thể phát triển thành say nắng (sốc nhiệt).
Say nắng là gì?
Say nắng là tình trạng cơ thể tăng nhiệt độ cao (trên 40 độ C), thường kết hợp với mất nước. Hệ quả là hệ thống điều hòa nhiệt của cơ thể bị mất kiểm soát, gây ra những rối loạn hệ hô hấp, thần kinh, tuần hoàn… Nguyên nhân là do tác động của nắng nóng hay các hoạt động thể lực quá mức. Tình trạng say nắng thường đi kèm với say nóng

Biểu hiện khi bị say nắng, say nóng
Những biểu hiện của tình trạng say nắng như:

Sốt từ 40 độ C trở lên
Lú lẫn, kích động, nói lắp
Chóng mặt và choáng váng, đau đầu
Da khô, nóng hoặc tăng tiết mồ hôi
Buồn nôn và ói mửa
Da ửng đỏ
Mạch đập nhanh
Yếu cơ hoặc chuột rút
Thở nhanh
Vô thức
Co giật

Nguyên nhân gây say nắng, say nóng
- Không uống đủ nước khi thời tiết nắng nóng
- Tập luyện và làm việc quá lâu trong môi trường nắng nóng
- Tiếp xúc với ánh nắng quá nhiều làm tăng thêm chỉ số nhiệt cơ thể.
- Mặc trang phục quá dày, không thấm nước, dễ hấp thụ nhiệt…
- Không uống đủ lượng nước cần thiết khi ở trong môi trường quá nóng
- Sử dụng thuốc có tác dụng phụ làm giảm tiết mồ hôi như lợi tiểu, chẹn beta, kháng histamin…
- Mắc các bệnh lý, rối loạn nội tiết tố, béo phì…
- Người lớn tuổi, người lao động ngoài trời… là đối tượng dễ bị say nóng, say nắng nhất bởi nguy cơ say nắng cũng tăng cao khi chỉ số nhiệt tăng cao.
Cách xử trí khi gặp người bị say nắng, say nóng
Khi nhận thấy một người có dấu hiệu bị say nắng bạn nên:
4 bước sơ cứu người bị say nắng

Bước 1: Nhanh chóng gọi dịch vụ cấp cứu khẩn cấp 115 hoặc y tế địa phương.
Bước 2: Trong thời gian chờ xe cấp cứu, di chuyển người bị say nắng đến nơi râm mát. Cởi bỏ bớt quần áo không cần thiết. Thường xuyên kiểm tra nhiệt độ cơ thể.
Bước 3: Làm mát cơ thể bằng bất cứ cách nào như: xịt mát cơ thể bằng nước, dùng quạt phun sương; đặt túi nước đá hoặc khăn mát lên vùng cổ, nách và bẹn; cho người say nắng uống nước mát để bù nước (nếu có thể)…
Bước 4: Đánh giá mức độ tỉnh táo người say nắng (lay gọi, tiếp xúc…).
- Nếu nạn nhân tỉnh táo thì cho nạn nhân uống bổ sung nước, chất điện giải…
- Nếu nạn nhân chưa tỉnh táo tiếp tục làm mát cơ thể trong khi chờ xe cấp cứu.

Các biện pháp dự phòng say nắng, say nóng
- Người dân cần hạn chế đi ra ngoài trời nắng trong những ngày nắng nóng, đặc biệt trong khoảng thời gian từ 10h sáng đến 4h chiều.
- Những người đang ở trong phòng điều hòa nhiệt độ thấp không nên đi ra ngoài trời nắng đột ngột mà cần phải có một khoảng thời gian để cơ thể thích nghi với môi trường bên ngoài, bằng cách tăng nhiệt độ điều hòa trong phòng hoặc ngồi nghỉ trong bóng mát trước khi đi ra ngoài trời.
- Mặc quần áo sáng màu, thoáng mát, thấm mồ hôi.
- Tăng cường ăn các loại rau xanh và hoa quả, nên có món canh trong bữa ăn hàng ngày. Đặc biệt cần uống tối thiểu 1,5 – 2 lít nước/ngày.
- Rèn luyện thân thể để nâng cao sức đề kháng và sức chống chịu của bản thân với điều kiện thời tiết nắng nóng.
Đối với những người phải làm việc trong thời tiết nắng nóng
- Bố trí thời gian làm việc vào những lúc trời mát mẻ như sáng sớm hoặc chiều muộn, hạn chế thời gian làm việc trong môi trường nhiệt độ cao.
- Sử dụng phương tiện bảo hộ cá nhân phù hợp khi làm việc ngoài trời nắng như quần áo bảo hộ lao động, mũ, nón, kính. Mặc quần áo rộng, thoáng mát và thấm mồ hôi.
- Sử dụng thêm các loại kem chống nắng có chỉ số SPF từ 30 trở lên.
- Không sử dụng các loại đồ uống có cồn. Cần uống nước đều đặn trong suốt thời gian làm việc, đặc biệt các loại nước có chất điện giải.
- Làm thoáng mát nơi làm việc như sử dụng mái che, các tấm phản chiếu nhiệt, vật liệu cách nhiệt, hệ thống phun nước, phun sương, lắp đặt hệ thống điều hòa, hệ thống quạt thông gió phù hợp.